×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Rodzaje zdjęć RTG wykorzystywanych w stomatologii


Zakład Dydaktyki Medycznej - Wydział Lekarski, Kraków

Zdjęcie rentgenowskie to podstawowe badanie wykorzystywane we współczesnej stomatologii. Ze względu na rodzaj tkanek – tkanki twarde, tj. kość i zęby – jest to idealne badanie w diagnostyce stomatologicznej. W stomatologii nie jest nawet konieczne użycie środka kontrastowego, co dodatkowo zwiększa komfort wykonywania badań.

Opis badania/metody (z uwzględnieniem przygotowania pacjenta)

W stomatologii stosuje się kilka rodzajów zdjęć z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego. Są to: zdjęcie zębowe, ortopantomograficzne, inaczej OPG (czasami nieprawidłowo nazywane zdjęciem panoramicznym), zgryzowo-skrzydłowe, cefalometryczne oraz tomograficzne.

Najprostsze i najczęściej wykonywane jest zdjęcie zębowe, stosowane w diagnostyce pojedynczych zębów, np. przed leczeniem kanałowym , w jego trakcie lub po jego zakończeniu . Zdjęcie to obejmuje swoim zasięgiem kilka (około 3) sąsiednich zębów jednego łuku, ukazując jednocześnie ich korony i korzenie, jak również część otaczającej kości.

Drugie co do częstości wykonywania jest zdjęcie ortopantomograficzne lub po prostu OPG . Jest to zdjęcie przeglądowe wszystkich zębów, zatok szczękowych, stawów skroniowych oraz kości szczęki i żuchwy.

Na zdjęciu skrzydłowo-zgryzowym – stosunkowo rzadko stosowanym w Polsce –można uwidocznić tylko korony zębów zarówno górnych, jak i dolnych, jednak bez ich korzeni i kości wokół korzeni. Zdjęcie obejmuje swoim zasięgiem tylko kilka (około 3) sąsiednich zębów jednocześnie łuku górnego i dolnego.

Zdjęcie cefalometryczne wykorzystywane jest zwłaszcza w ortodoncji. Ukazuje ono nie tylko zęby i otaczające kości, lecz całą czaszkę. Na zdjęciu jest zawsze widoczny jeden profil pacjenta. W ramach badania możliwe jest wykonanie pomiarów odpowiednich odległości i kątów między różnymi punktami czaszki pacjenta

Spośród obecnie wykonywanych badań tomograficznych w diagnostyce stomatologicznej najczęściej stosuje się badanie tomografii stożkowej, inaczej CBCT. W odróżnieniu od innych badań rentgenowskich CBCT umożliwia trójwymiarowe zobrazowanie badanych struktur. Jest to o tyle istotne, że kanały w zębach mogą się na siebie nakładać w RTG zębowym i dopiero obraz trójwymiarowy umożliwi ich dokładne obejrzenie (więcej na ten temat w artykułach Urządzenia wykorzystywane w leczeniu kanałowym oraz Leczenie kanałowe).

Jak się przygotować do badania?

Do żadnego z badań rentgenowskich nie wymagane jest jakiekolwiek przygotowanie.

Wskazania do badania

  • diagnostyka chorób zębów i tkanek okołowierzchołkowych (więcej na ten temat w artykule Leczenie kanałowe)
  • ocena stosunków okluzyjnych w leczeniu ortodontycznym
  • diagnostyka zmian w obrębie kości (np. torbiele, martwica, zwapnienia itp.)
  • diagnostyka zatok przynosowych
  • diagnostyka stawu skroniowo-żuchwowego
  • diagnostyka onkologiczna.

Przeciwwskazania

Badania RTG można wykonywać tylko w przypadku bezwzględnej konieczności u kobiet w ciąży, jak również u kobiet w drugiej części cyklu miesięcznego, jeśli istnieje podejrzenie zajścia w ciążę, oraz ostrożnie, z wykorzystaniem zmniejszonej dawki promieniowania u dzieci. Badań nie należy wykonywać zbyt często, warto więc poinformować swojego lekarza, jeśli w ostatnim czasie mieli Państwo wykonywane badanie RTG.

Możliwe sytuacje/powikłania w trakcie badania lub po badaniu

Badanie jest nieinwazyjne więc nie ma możliwości wystąpienia żadnych powikłań po takim badaniu.

Podstawowa interpretacja wyniku/oceniane parametry

W badaniach RTG idealnie odwzorowane są zarówno tkanki zęba, jak i kość. Dentysta poszukuje oznak próchnicy, przebiegu kanałów i resorpcji zębów oraz, jeśli taki był cel badania, złamań korzenia. W kości można stwierdzić rozrzedzenie, które wskazuje na przykład na konieczność wykonania leczenia kanałowego lub ponownego leczenia kanałowego (ponownie zapraszam do przeczytania artykułów pt. Urządzenia wykorzystywane w leczeniu kanałowym oraz Leczenie kanałowe). Dodatkowo na zdjęciu rentgenowskim można zauważyć nieprawidłowości w kości, które niestety czasami świadczą o rozwoju nowotworu (szerzej na ten temat w artykule Nowotwory jamy ustnej), jak również ewentualne zmiany w zatokach – takie jak zapalenie, polipy czy nowotwory. Obrys elementów stawu skroniowo-żuchwowego może wykazywać potencjalne problemy w okolicy uszu lub ich brak.

Jakie stany występujące po badaniu powinny skłonić do kontaktu z lekarzem?

Badanie jest nieinwazyjne, więc nie występują po nim żadne stany, które powinny Państwa skłonić do kontaktu z lekarzem.

23.05.2016
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta